Lítill munur á efnasamsetningu gjósku- og hraunsýna úr Meradölum á milli ára

Gjósku- og hraunsýnum var safnað reglulega meðan á gosinu í ágúst 2022 í Meradölum stóð.

Gjósku- og hraunsýnum var safnað reglulega meðan á gosinu í ágúst 2022 í Meradölum stóð. Mynd 1 sýnir dæmigerðar rafeindasmásjármyndir af sýnum af (A) gjósku, hraunrima sem (B) var snöggkældur með vatni, (C) kólnaði náttúrulega og (D) hægkólnandi helluhrauni. Sýnunum var safnað milli 3. og 5. ágúst, en þau innihalda stærri díla, smádíla og örkristalla af plagíóklasi, ólivíni og klínópýroxeni, raðað eftir minnkandi magni. Cr-ríkur spínill finnst sem innlyksa í ólivíni og sem sérstæður díll. Bergfræðileg ásýnd sýnanna er mjög svipuð sýnum frá gosinu 2021 og lítill munur er á efnasamsetningu steinda.

Styrkur MgO í gleri er almennt 7-8 % af massa, meðan styrkur bergsýna er um 8.5 % MgO (mynd 2). Neikvæð fylgni milli TiO₂ og MgO samræmist hlutkristöllun þeirra steinda sem finnast í berginu. Gler frá seinni stigum gossins er almennt frumstæðara en frá byrjun gossins. Hlutfall K₂O/TiO₂ var stöðugt meðan á gosinu stóð og svipað því sem mældist í lok gossins á árinu 2021 eða um 0,25-0,26.

Gjóskan er tiltölulega afgösuð með styrk SO₂ á bilinu 100-400 ppm. Glerinnlyksur í ólivínkristöllum með sambærilegan MgO-styrk og gjóskuglerið hafa hærri styrk SO₂, almennt á bilinu 2000-2300 ppm, sem ætla má að sé styrkur þess í kvikunni áður en afgösun brennisteins hefst. Styrkur SO₂ var nokkuð stöðugur meðan á gosinu stóð og svipaður því sem mældist í gosinu árið 2021. Með því að nota upplýsingar um hæsta styrk SO₂ sem mældist í innlyksum og lægsta styrk í gjóskugleri er hægt að áætla hámarksmagn SO₂ sem losnaði í gosinu eða allt að 6 x 10**7 kg af SO2.

Þrýstimælir sem byggir á jafnvægi ólivíns, plagíóklass, ágíts og bráðar gefur til kynna að steindirnar hafi í byrjun komið efst úr kvikuganginum. Þegar leið á gosið komu kristallarnir af vaxandi dýpi (nærri mörkum skorpu og möttuls á degi 8). Þrýstimælir jafnvægis klínópýroxens og bráðar sýnir að smádílar klínópýroxens kristölluðust á dýptarbili sem nær yfir hæð gangsins, en stórdílar ferðuðust frá djúpt í jarðskorpunni til yfirborðs. Reiknað hitastig kvikunnar var 1190-1200 °C allan gostímann. Það er mjög svipað hitastig og fékkst í gosinu árið 2021.